Aile Planlama

Doğum Kontrol Hapı

Doğum Kontrol Hapı

Sentetik östrojen ve progesteron içeren koruyucu haplardır (oral kontraseptif-OK). Düşük dozlu ve normal dozlu tipleri yanısıra emziren kadınlar için sadece progesteron içeren tipleri de vardır (minipill).

Etki Mekanizması

• Yumurtlamayı baskılar.
• Rahim ağzındaki salgıyı kalınlaştırarak spermin geçişini engeller.
• Rahim duvarını değiştirerek yerleşmeyi engeller.

Olumlu Yönleri Nelerdir?

• Yüksek etkinlik (100 kadın yılında 1-3 gebelik)
• Kolay kullanım (kadın kendisi başlayıp istediğinde kendisi bırakabilir)
• Cinsel ilişkiden bağımsızdır
• Bırakıldığında doğurganlık hemen geri döner
• Sağlık yönünden faydaları: Adet kanamalarını düzenler
• Kansızlığı azaltır
• Adet öncesi gerginliği azaltır
• Yumurtalık ve rahim kanseri riskini azaltır
• Dış gebeliği önler
• İyi huylu meme hastalığı riskini azaltır
• Aknelere iyi gelir
• Kıllanmayı azaltır
• Kemik erimesi riskini azaltır

Olumsuz Yönleri Nelerdir?

• Hergün hap alınması hatırlanmalıdır.
• Kullanımın ilk 3 ayında bulantı, kusma, ara kanama, kilo artışı, göğüslerde gerginlik görülebilir.
• Bazı kadınlarda ruhsal değişiklik olabilir.
• Özellikle sigara içenlerde nadiren de olsa dolaşım bozukluklarına neden olabilir.
• Kan basıncını yükseltebilir.
• Bazı ilaçlarla etkileşimi vardır.

Kimler Kullanabilir?

Yaşı ve doğum sayısı ne olursa olsun etkin biçimde korunmak isteyen kadınlar

Doğumdan sonra emzirmeyip 4 hafta geçmiş olanlar; ya da 6 ay geçmiş olup halen emzirenler

Düşük sonrası

Kansızlığı olanlar (OK’ler adet kanamasını azaltır)

Adet sancısı olanlar

Düzensiz adetleri olanlar

Adet öncesi gerginliği olanlar

Dış gebelik öyküsü olanlar

İyi huylu yumurtalık kisti olanlar

İyi huylu meme hastalığı olanlar (kist veya fibroadenomlar)

Ailesinde yumurtalık kanseri olanlar

Kimler İçin Uygun Değildir?

Gebelik şüphesi olanlar

Geçmişte veya halen meme kanseri tanısı konanlar veya kuşku duyulanlar (araştırmaların çoğu OK’ların meme kanserine neden olmadığı veya meme kanserini önlemediğini gösterse de kesin sonuçlu araştırmalar çıkana kadar meme kanseri kuşkusu olanlara OK verilmemelidir)

Damar tıkanıklığı geçirmiş olanlar

Üreme organlarında kanser bulunanlar

Kalp hastalığı kuşkusu olanlar veya enfarktüs geçirenler (östrojen kan pıhtılaşmasını arttırabilir)

Yeni geçirilmiş karaciğer hastalığı olanlar (OK’lar karaciğerde yıkılır)

Emziren kadınlar (bebek 6 aydan küçükse)

35 yaşından büyük ve günde 15’den fazla sigara içenler

Şiddetli başağrıları olanlar (özellikle migren)

Gebelik sırasında veya daha önce hap kullanırken sarılık geçirmiş olanlar

Yüksek tansiyonu olanlar

40 yaşından büyük ve diyabet, ailede kalp hastalığı öyküsü, ve hipertansiyon gibi kalp hastalığı riski olanlar

Nasıl Kullanılır?

• Başlamak için en uygun zaman adetin ilk günüdür, çünkü o aydan itibaren koruma sağlar.
• Emzirme yoksa doğumdan sonraki 3-4 hafta içinde başlanabilir.
• Kendiliğinden düşük veya gebelik sonlandırılmasından 7 gün sonra başlanabilir.
• Hergün aynı saatte, yatarken veya sabah diş fırçalamadan sonra gibi akılda kalacak bir zamanda alınmalıdır.
• 21 hap bittikten sonra 7 gün ara verilip yeni kutuya başlanır. İlk kutudan sonra hapa başlama zamanı ile adet günü arasında ilişki yoktur.

Hapı Almayı Unutursam Ne Yapmalıyım?

1 HAP UNUTULDUĞUNDA

Unutulan hap hatırlanınca hemen, o günün hapı da saatinde alınmalıdır.

2 HAP UNUTULDUĞUNDA

İlk 2 hafta içinde ise üst üste iki gün ikişer hap alınarak eksik günler tamamlanır. Bir hafta süre ile ek bir yöntem kullanılmalıdır.

Üçüncü hafta içinde ise paket atılıp yeni bir pakete başlanmalı, ve bir hafta süre ile ek bir yöntem kullanılmalıdır.

3 HAP UNUTULDUĞUNDA

Paket atılıp aynı gün yeni bir pakete başlanmalı, ve bir hafta süre ile ek bir yöntem kullanılmalıdır. Seçtiğiniz yöntem OK ise bunların dışında aklınıza gelen soruları çekinmeden sorabilirsiniz. Unutmayın, herkese uygun bir doğum kontrol yöntemi mutlaka vardır.